Amerykanie na Święto Dziękczynienia tradycyjnie podają indyka. My również mamy swoją tradycję kulinarną na Święto Niepodległości, która towarzyszy nam od wielu lat. Podobno właśnie w listopadzie smakują one najlepiej, dlatego tak wiele ludzi wciąż chętnie wraca do tych tradycyjnych przepisów, a na stołach w Wielkopolsce i Poznaniu po prostu nie może ich zabraknąć. O czym mowa? Oczywiście o gęsinie i rogalach świętomarcińskich.

Tradycja rogali sięga już czasów pogańskich, kiedy to w jesiennie święta składano w ofierze woły dla boga Welesa, opiekującego się zwierzętami. Ci, co nie mogli pozwolić sobie na taką ofiarę w zastępstwie składali wypieki, kształtem przypominającym rogi tych zwierząt.

W tradycji poznańskiej zaś rogale istnieją od 1891 roku. Jak głosi legenda ówczesny proboszcz parafii św. Marcina, Jan Lewicki, w związku ze zbliżającymi się obchodami dnia patrona parafii, zaapelował do mieszkańców o pomoc biednym. Na apel odpowiedział poznański cukiernik Jan Melzer, który na tę okazję upiekł słodkie ciastka z migdałami w kształcie podkowy. Co bogatsi poznaniacy wypieki kupowali, zaś biedni dostawali za darmo. Ze względu na dużą popularność tychże rogali, w 1901 roku Stowarzyszenie Cukierników przejęło zwyczaj wypieku tych słodkości.

Z pogańskich obrządków prawdopodobnie wywodzi się także gęsina. Podobno już w czasach przedchrześcijańskich w krajach europejskich, właśnie w okolicach 11 listopada, składano krwawe ofiary ze zwierząt bóstwom domowym, bóstwom obfitości i urodzaju a także duchom zmarłych przodków.

Podczas obchodów dnia św. Marcina gospodarze po raz ostatni wypuszczali swoje zwierzęta na pastwiska, a po zmierzchu zaganiano je do obór, wykorzystując przy tym gałązki brzozową lub świerkową, zwaną również „marcinką”. Po tym święcie dawano ziemi odpocząć.

Później w całej Polsce w dniu 11 listopada wydawano uczty, na których królowała właśnie gęsina.

Tradycje te, pomimo że wywodzą się z czasów pogańskich, na dobre zakorzeniły się w naszej kulturze. I z pewnością można stwierdzić, że zdecydował o tym niepowtarzalny smak zarówno pieczonej gęsi jak i słodkiego wypieku.

źródło: slawoslaw.pl